Otomotiv satış sonrası pazarında yılın ilk aylarından bu yana etkisini gösteren yükseliş trendi ikinci çeyreğe de yansıdı. Hem yurt içi satışlarda, hem istihdamda, hem de ihracatta artış yaşandı. OSS Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Özalp “İkinci yarısının daha zorlu geçeceği, adetsel büyümenin duracağı, bu dönemde geçen seneki adetleri yakalamanın hedef olacağı yönünde öngörülerimiz var” dedi.

Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS), otomotiv satış sonrası pazarı özeline bu yılın ikinci çeyreğini, üyelerinin katılımıyla düzenlediği bir anket çalışmasıyla değerlendirdi. OSS Derneği’nin 2022 Yılı 2. Çeyrek Sektörel Değerlendirme Anketi’ne göre; sektörde yılın ilk çeyreğinde yaşanan yükseliş trendi, ikinci çeyrekte de etkisini gösterdi. Ankete göre; 2022’nin ikinci çeyreğinde, ilk çeyreğe göre yurt içi satışlar ortalama yüzde 20 arttı. Yine bu yılın ikinci çeyreğinde 2021’in ikinci çeyreğine göre yurt içi satışlarda ortalama yüzde 50’ye yakın artış oldu. Bu dönemde satışlarında yüzde 100’den fazla artış olduğunu belirten dağıtıcı üyelerin oranı yüzde 20’yi bulurken, üretici üyelerde bu oran yüzde 18’e yaklaştı. 

%12 artış bekleniyor

Ankette sektörün üçüncü çeyrekte yurt içi satışlarda ortalama yüzde 12 oranında artış beklediği gözlemlendi. Bu kapsamda geçen yılın aynı dönemine göre satışlarda yüzde 46 oranında artış beklendiği belirlendi. Tahsilat süreçlerinin değerlendirildiği ankette; katılımcıların yüzde 70 gibi büyük bir çoğunluğu bu yılın ilk çeyreğinde tahsilat süreçlerinde, bir önceki çeyreğe göre herhangi bir değişiklik olmadığını aktardı.

İstihdamda yükseliş!

İstihdam konusunun da incelendiği ankete göre; yılın ilk çeyreğine kıyasla ikinci çeyrekte istihdam oranlarının artışa geçtiği ortaya çıktı. İlk çeyreğe kıyasla istihdamının yükselişe geçtiğini belirten üyelerin oranı yüzde 47’ye yaklaşırken, katılımcıların yüzde 45’i “değişiklik yok”, yüzde 8’e yakını da “azaldı” yanıtını verdi. Çalışmaya göre; yılın ikinci çeyreğinde istihdamını artırdığını belirten dağıtıcı üyelerin oranı yüzde 49’a yaklaştı. Bu oran ilk çeyrekte yaklaşık yüzde 36 idi. İstihdamını artırdığını belirten üreticilerin oranı da yüzde 43 oldu. Bu oran ilk çeyrekte yüzde 56’ya çıkmıştı.

Sektördeki problemler anketin yine en dikkat çekici bölümlerinden birini oluşturdu. İkinci çeyrekteki sorunların başında “döviz kurlarında yaşanan hareketlilik” gelirken, bir önceki ankette de ilk sıralara yerleşen “tedarik ve kargo problemleri” yine gözlemlenen sorunlar arasında yer aldı. “Nakit akışında yaşanan problemler” de üretici üyelerin öncelikli sorunlarından oldu. Katılımcıların yüzde 92’si öncelikli sorunun “döviz kuru/kur artışı”, yüzde 63’e yakını “tedarik problemleri”, yüzde 62,5’i “kargo maliyet & teslimat problemleri” ve yüzde 39’u da “nakit akışında yaşanan problemler”, yüzde 33’ü de “gümrükte yaşanan problemler olduğunu söyledi. “İş ve ciro kaybı” cevabını verenlerin oranı yüzde 15’i geçerken, katılımcıların yüzde 14’ü “diğer”, yüzde 6’sı da “pandemi sebepli çalışan motivasyonu kaybı” yanıtını verdi.

Ankette sektörün yatırım planları da mercek altına alındı. Yatırım planlarının bir önceki dönemle benzer bir seyir gösterdiği ortaya çıktı. Bu yılın üçüncü çeyreğinde yatırım planlayan üyelerin genel oranı yüzde 42 oldu. Bir önceki ankette üretici üyelerin yüzde 60’ı yatırım planlarken, yeni ankette bu oran yaklaşık yüzde 48’e geriledi. Yine bir önceki ankette dağıtıcı üyelerin yüzde 36’ya yakını yatırım planlarken, bu dönemde söz konusu oran yüzde 39’a çıktı.

İhracat rakamları sevindirdi

Üreticilerin yılın ikinci çeyreğindeki kapasite kullanım oranı ortalaması ise yüzde 78’e yaklaştı. Bu oran yılın ilk çeyreğinde yüzde 81’di. Yılın ikinci çeyreğinde üyelerin üretimi bir önceki çeyreğe göre yüzde 11, geçen senenin aynı dönemine göre de yüzde 10 oranında arttı. Ayrıca yılın ikinci çeyreğinde üyelerin ihracatı, bir önceki çeyreğe göre yüzde 7’ye yakın, 2021’in ikinci çeyreğine göre de yüzde 12’yi aşkın artış gösterdi. 

Anket ile ilgili değerlendirmelerde bulunan OSS Derneği’nin Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Özalp, “Otomotiv satış sonrası pazarı olarak; yılın başındaki beklentilerimiz doğrultusunda; ikinci çeyrekte de satış rakamlarında, ihracatta ve istihdamdaki artış devam etti. Üyelerimizle ve diğer sektörel paydaşlarımız görüşmelerin ardından senenin ikinci yarısının daha zorlu geçeceği, özellikle adetsel büyümenin duracağı, bu dönemde geçen seneki adetleri yakalamanın hedef olacağı yönünde öngörülerimiz var. Hatta belki de ilk defa senenin ikinci yarısının birinci yarı ile eşit bir paydada olacağı yönünde tahminler bulunuyor” diye konuştu.

‘Şikâyetler almaya başladık’

Sektördeki sorunlara da değinen OSS Derneği’nin Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Özalp, “Her ne kadar hammadde odaklı tedarik problemlerinde iyileşme olsa da başta Gümrük ve TSE süreçleri olmak üzere maalesef ürünlerin piyasaya doğru zamanda uygun fiyata gelmesine ciddi engel teşkil ediyor. Servislerin hem kalite olarak hem fiyat olarak uygun buldukları markaları bu dönemde tedarik etmekte zorlandıkları yönünde ciddi şikayetler almaya başladık” dedi.  / Yavuz MÜFTÜOĞLU